Jak by to powiedzieć...?

Chciałabym podzielić się dziś z Wami moimi ulubionymi wyrażeniami z różnych języków, które trzeba tłumaczyć opisowo, bo nie mają swoich dokładnych odpowiedników w języku polskim - co w niektórych przypadkach wydaje się zrozumiałe, a w innych zupełnie nie. Coś mi mówi, że wyjdzie z tego seria, bo jest ich naprawdę dużo (szczególnie w chińskim). Na dziś wybrałam siedem, w tym trzy japońskie, bo jak wiadomo faworyzuję niektóre języki. Nie napiszę o modnych ostatnio pojęciach hygge i 積ん読 [つんどく, tsundoku], bo z nimi pewnie mieliście okazję się zetknąć. Zamiast tego zacznę od raczej mało znanego języka buli, którym mówi się w Ghanie:

• buli: pelinti - przesuwanie w ustach gorącego jedzenia - być może znacie to uczucie, kiedy weźmiecie do ust kęs pizzy, a on okazuje się gorący jak lawa, więc zaczynacie przesuwać go w ustach, żeby nie wypalić sobie dziury w podniebieniu (bo wypluć nie wypada); najwyraźniej mieszkańcom Ghany przydarza się to bardzo często, skoro ukuli na to osobny termin
• fiński: metsänpeitto - wyraz, który wywołuje u mnie dreszczyk; występuje w fińskim folklorze i oznacza więcej niż po prostu zwykłe zagubienie się w lesie; niewyjaśnione zaginięcia typu metsänpeitto charakteryzują się tym, że ludzie nie poznają dobrze znanego im terenu, stoją jak zaczarowani i nie mogą się ruszyć ani krzyknąć, z jakiegoś powodu są często niewidoczni dla innych, a całemu zjawisku towarzyszy złowieszcza cisza - nie słychać szumu drzew ani odgłosów zwierząt; winą za takie zaginięcia obarcza się tradycyjnie istoty zwane maahinens, czyli gnomy; na Vimeo znalazłam bardzo relaksujący, 20-minutowy film o miłości do lasu i jego tajemnic, zatytułowany Metsänpeitto - polecam, można posłuchać fińskiego i popatrzeć na piękny las; metsänpeitto w pewnym stopniu ma podobne znaczenie co japońskie kamikakushi
• japoński: 神隠し [かみかくし, kamikakushi] - porwanie człowieka przez rozgniewane bóstwo; jeżeli znacie film Spirited Away, to właśnie o tym była w nim mowa
• japoński: 木漏れ日 [こもれび, komorebi] - promienie słońca przenikające przez liście drzew
• japoński: 幽玄 [ゆうげん, yuugen] - to ważne w japońskiej estetyce i filozofii pojęcie można tłumaczyć na wiele sposobów, a jego znaczenie zależy od kontekstu; ogólnie rzecz ujmując oznacza ukryte piękno i głębię wszechświata, ale bywa też tłumaczone jako subtelna i prosta elegancja lub coś tajemniczego i mistycznego; dla mnie to chwytające za gardło poczucie zachwytu nad wszechświatem, które towarzyszy mi zawsze, kiedy obcuję z przyrodą, idę przez las, patrzę w niebo, na góry lub na ocean
• niemiecki: Treppenwitz [m.] - cięta riposta, która przychodzi do głowy o wiele za późno (już po zakończeniu wymiany zdań)
• niemiecki: verschlimmbessern - pogorszyć sytuację, próbując ją poprawić; mistrzami tej dyscypliny są dla mnie Pat i Mat z czeskiego serialu animowanego Sąsiedzi - pamiętacie? (Na marginesie, jego tytuły oryginalne to Pat a Mat oraz ...a je to!).

Jeżeli macie swoje ulubione wyrazy, których nie da się dosłownie przełożyć na polski, to proszę, podzielcie się nimi w komentarzach. A ja wracam do lektury Zen Guitar, żeby się odpowiednio nastroić przed lekcją gry na ukulele 😀 To bardzo przyjemna książka, zachęcam do lektury!

Philip Toshio Sudo, Zen Guitar
(fot. Wintermute)

Dobrego dnia!